Bebekler ve küçük çocuklar bazen beslenme konusunda zorluklar yaşayabilirler. Bu durumlar çoğunlukla geçici uyum zorlukları şeklinde görülür, fakat zaman zaman uzun sürebilirler. Bebeklikten yürümeye başlama dönemine kadar olan süreçte, çocukların yaklaşık %25 ila %40’ı yeme ve beslenmeyle ilgili geçici sorunlar deneyimleyebilir. Örneğin, bazı çocuklar beslenmeyi reddedebilir, emzirme süreci beklenenden daha uzun sürebilir veya yemek yeme eylemi aşırı uzayabilir.
- Bu sorunlar genelde yeni yiyeceklere ve beslenme şekillerine alışma dönemlerinde meydana gelebilir:
- Emzirme sonlandırılıp biberonla beslemeye geçildiğinde,
- Katı yiyeceklerin (tamamlayıcı gıdalar) veya yeni lezzetlerin tanıtıldığı zamanlarda,
- Aile yemeğine dahil olma evresine geçerken,
- Çocuk bağımsız bir şekilde yemek yemeyi öğrendiğinde.
Bir miktar sabır göstererek, çocuğunuz yeni yiyeceklerle ya da mesela kaşık kullanarak yeme alışkanlığı kazandığında, bu problemler hızla minimize olacaktır. Hem kendinize hem de çocuğunuza uyum süreci için gereken süreyi verin.
Kalıcı Beslenme Sorunları
Ancak, beslenmeyle ilgili zorluklar bazen sürüp gidebilir ve çocuk ile ailenin tamamı için ciddi bir sıkıntıya dönüşebilir:
- Çocuğun yemek yemesi sürekli olarak çok fazla zaman alıyor,
- Yemeği ısrarla reddediyor,
- Seçici bir şekilde yalnızca belli yiyecekleri tercih ediyor,
- Yemek yeme konusunda gözle görülür bir isteksizlik sergiliyor,
- Dikkati dağıldığında ancak o zaman yemek yiyebiliyor,
- İştahı çok düşük, hemen hiç açlık hissetmiyor veya
- Organik bir sebep olmadan yemekleri sık sık kusuyor.
Ciddi beslenme sorunları, çocukların yaklaşık %5 ila %10’unu etkilemektedir. Öyle ki, bu durumların bazıları (%3-4 civarında) çocuklarda gelişim geriliğine yol açabilir; çocuk ya kilo kaybeder ya da gerektiği kadar kilo alamaz. Bununla birlikte, büyüme gecikmeleri de sıkça karşılaşılan bir problem olabilir. Kronik hastalıklar veya iştah düzenlemeyle ilgili sorunlar gibi organik nedenler bu beslenme problemlerine yol açabilir. Böyle bir durumda doktorunuza başvurmalısınız.
Beslenme Bozuklukları Genellikle Erken Bebeklik Döneminde Başlar
Beslenme bozuklukları genellikle hayatın ilk altı ayı içinde ortaya çıkar ve etkilenen bebekler sıklıkla açlık sinyallerini veremezler, hızla yorulurlar, dikkatleri çabuk dağılabilir veya emme ve yutma konusunda zorluk yaşayabilirler. Bu durumla karşılaşan çocuklar sıklıkla uyku problemleri de gösterirler.
Bu sorunlar ebeveynler için bir kısır döngüye sebep olabilir: Ebeveynler, bu sorunları kendi hataları olarak görebilir, kendilerini reddedilmiş hissedebilir ve stres altında hissedebilirler. Beslenme anlarında, artan kaygı ve savunmacılıkla ya da çocuklarını baskı yaparak veya dikkatlerini başka yöne çekerek yemeye teşvik etmeye çalışırlar. Bu durum, çocuğun da savunmacı olmasına neden olabilir.
Bu sorunlar yaşamın ikinci altı ayında da sürebilir; örneğin, bu dönemdeki çocuklar sıkça katı gıdaları veya başka yiyecekleri reddederler ya da sadece dikkatleri başka yöne çekildiğinde yemeyi kabul ederler. Yeni yürümeye başlayan çocuklar, genellikle ancak aktif olarak oynarken veya dolaşırken yemeye razı olurlar.
Tamamlayıcı gıdaların çok erken ya da çok hızlı sunulması, aşırı miktarda yiyecek teklifi veya çocuğun bağımsız yeme arzusuna duyarsızlık, beslenme bozukluklarının gelişimine katkıda bulunabilir.
Danışmanlık ve Bilgilendirme
Beslenme ve yeme zorlukları aile içinde hızla önemli bir mesele olabilir, çoğunlukla ortak etkinlikler ve oyunlar için az zaman ve enerji kalmasına yol açar. Ebeveynler sıklıkla birbirlerini sorumlu tutar ve bu durum aile yaşamının genelini olumsuz etkiler. Bu sebepten dolayı, ebeveynlerin destek aramaları hayati öneme sahiptir.
Tıbbi Yardım Gerektiğinde
Bebeğinizde aşağıdakileri fark ederseniz çocuk doktorunuzla iletişime geçtiğinizden emin olun:
- Bebek üç ayı geçtikten sonra, bireysel beslenme süreleri sıkça 45 dakikayı aşar.
- Tek tek beslenmeler arasındaki süre düzenli olarak iki saatten kısa olur.
- Bir ayı aşkın bir süredir beslenme anlarını stresli ve problemli buluyorsanız.
- Çocuğunuz düzenli olarak yemek sonrası kusma yaşıyor.
- Çocuğunuz az ya da hiç kilo alamıyor veya bir aydan uzun süredir kilo kaybediyor.
Çocuk Doktorunuz Çocuğunuzun Kilosunu Değerlendirmenize Yardımcı Olabilir.
Eğer çocuğunuz yeni yürümeye başladıysa ve belirli davranışları gösteriyorsa, bir pediatristin ofisinden ya da aile veya eğitim danışmanlığı merkezinden uzman bir öneri almanız gerekmektedir.
- Çocuğunuz yalnızca minimal kilo alıyor veya uzun süre boyunca kilo kaybı gösteriyor.
- Çocuk, aşırı seçicilik veya provokatif yeme davranışları sergiliyor.
- Çocuk, yiyeceklerini düzenli olarak boğazına takıyor, tükürüyor, tekrar çiğniyor ve kusuyor.
- Çocuk, yaşına uygun gıdaları reddediyor; örneğin, ikinci yaşında olduğu halde yalnızca püre şeklindeki yiyecekleri tercih ediyor ve katı gıdaları geri çeviriyor.
- Çocuk, yemeğe karşı bariz bir isteksizlik gösteriyor ya da açlık hissini hiç ifade etmiyor.
- Çocuk, sadece oyun oynarken, koşarken ya da dikkati başka bir şeye yoğunlaştığında yemek yiyor.
Beslenme zorlaşıyorsa ve bebeğiniz aynı zamanda aşırı ağlıyorsa veya düzenli olarak uykuya dalma ve uykuda kalma sorunları yaşıyorsa, çocuk doktorunuza da danışmalısınız.